Już po lekturze najnowszego wydania Vidomu

Przed kilkoma dniami otrzymałem najnowszy, 125 numer czasopisma „Vidom”, wydawanego przez Stowarzyszenie Leica Historica e.V. Jak zwykle, przyniósł on wiele ciekawych materiałów, które warte są przybliżenia.

Zawartość czasopisma podzielona jest na kilka stałych części. W pierwszej znajdziemy informacje o bieżącej działalności stowarzyszenia, wystawach i prezentacjach książek. Żałuję, że nie mogłem być na otwarciu wystawy poświęconej dziejom Leiki. Zamieszczone w Vidomie zdjęcia dają jednak pewne wyobrażenie o jej treści. Być może ukaże się katalog do tej ekspozycji. O książce Sandry Lüpkes „Licht im Rücken” („Tylne światło”) napiszę przy innej okazji. Właśnie ją czytam z dużym zainteresowaniem. W piśmie zamieszczono kilka zdjęć z prezentacji tej publikacji.

W drugiej części periodyku moją uwagę zwrócił artykuł o filozofii zbieractwa (kolekcjonowania). Należy się zgodzić z autorem, Carstenem Schoulerem, że zbieractwo posiada pozytywne i negatywne strony. By było ono sensowne, należy baczniejszą uwagę zwrócić na jego społeczny aspekt, dzielenie się pozyskanymi obiektami, informowanie o nich innych. Myślę, podobnie jak autor, że wielu członków stowarzyszenia udowodniło wielokrotnie, że chętnie dzieli się swymi „skarbami”, można je czasem wypożyczyć, a zawsze wiele nowego się dowiedzieć. Artykuł Larsa Netopila zwraca uwagę na Leiki w luksusowym wydaniu i przeznaczone na nie futerały (były wykonane z drogich skór). I jedne, i drugie są dzisiaj bardzo rzadkie. Tą część zamyka artykuł Dirka Manna ukazujący rozwój historyczny szpulek do przewijania filmu oraz kasetek na film. Zamieszczone informacje i zdjęcia robią wrażenie.

Natomiast głównym tematem najnowszego zeszytu jest Leica w III Rzeszy. Redakcja zamieściła dwa artykuły Marca Hocha na ten temat. W pierwszym autor przedstawił historię produkcji wojennej Leki IIIcK i obchodzenia się z zachowanymi egzemplarzami dzisiaj. Artykuł ten można, moim zdaniem, uzupełnić o informację, że aparaty te nie były używane wyłącznie przez zbrodniarzy, ale także i przez ofiary lub świadków, by dokumentować zbrodnie wojenne nazistów (np. przez powstańców warszawskich). Czy zakłady Leitza mogły zrezygnować w produkcji wojennej? Czy musiały stale modernizować swoje aparaty? To ważne pytania, które należało zadać. Problem pomocy dla pracowników zakładów Leitza żydowskiego pochodzenia to temat drugiego z artykułów tego autora. W niemieckiej telewizji ARD / ZDF można było obejrzeć reportaż Klausa Bredenbrocka „Die Nazis, der Rabbi und die Kamera” (Naziści, rabin i aparat fotograficzny), który pokazywał poszukiwania przez amerykańskiego fotografa i rabina Franka Dabby Smitha byłych pracowników żydowskiego pochodzeni i ich rodziny, którym w emigracji pomógł właściciel zakładów z Wetzlar, Ernst Leitz. Hoch przedstawił główne fakty, uzupełnił dokumentację Bredenbrocka. Temat, moim zdaniem, nie został jednak wyczerpany. Wyjaśnienia wymagają losy przedstawicieli Leitza pochodzenia żydowskiego zagranicą, którzy po przejęciu władzy przez nazistów w 1933 roku dalej reprezentowali firmę Leitza. Nie można też zapominać o problemie stosunku właściciela zakładów do zatrudnionych w nim robotników przymusowych.  Drobne błędy faktograficzne autora pominę, wykracza to poza tą krótką recenzję.

Niezależnie od powyższych uwag jestem przekonany, że dobrze się stało, iż redakcja podjęła tzw. trudne tematy, czyniąc to z dużym dystansem i wyczuciem. Z niecierpliwością czekam na kolejne teksty z tego zakresu.

Ostatnie artykuły poświęcono wybranym aparatom Leica i ich  historiom. Tekstom tym towarzyszą też bardzo ciekawe zdjęcia.

Generalnie można powiedzieć, że pismo Vidom przyniosło nie tylko ciekawe artykuły, zachęcające do refleksji, ale także, co uważam za nie mniej ważne, inspirujące do dalszych, własnych poszukiwań. Czytelników przyzwyczajono już do wysokiej jakości wydań. Teksty ukazują się na papierze kredowym, fotografie reprodukowane są w dużej rozdzielczości. Członkowie Stowarzyszenia mogą już skorzystać z elektronicznego wydania oraz archiwum wcześniejszych numerów.